Z każdym rokiem zwiększa się liczba pacjentów odwiedzających gabinety dermatologiczne. Duża część zgłoszeń dotyczy alergii skórnych, które mogą objawiać się, między innymi, wysypką, rumieniem czy pokrzywką. Wielu chorych boryka się również z atopowym zapaleniem skóry, któremu nierzadko towarzyszy alergia. Na szczęście osobom cierpiącym na to oraz inne dolegliwości skórne ulgę może przynieść tlenoterapia hiperbaryczna.
Komora hiperbaryczna i jej wpływ na skórę
Aby organizm prawidłowo funkcjonował, potrzebuje tlenu. Niezbędne minimum tego pierwiastka zapewnia ciału oddychanie zwykłym powietrzem, można jednak dostarczyć mu go więcej. W jaki sposób? Za sprawą tlenoterapii. Podczas HBOT tlen jest podawany pod ciśnieniem znacznie wyższym niż atmosferyczne. Krew oraz osocze transportują go w większych ilościach do wszystkich komórek organizmu. W rezultacie sesji w komorze hiperbarycznej w skórze rozpoczyna się szereg procesów regeneracyjnych. Rany szybciej się goją, dochodzi również do intensywnego namnażania się komórek macierzystych. Dotleniona skóra lepiej radzi sobie ze zwalczaniem reakcji alergicznych. Prócz tego powstają nowe naczynia włosowate (angiogeneza) i poprawia się mikrokrążenie. Według naukowców ma to ogromny wpływ na leczenie chorób, które mogą wynikać z niedokrwienia i niedotlenienia. Należą do nich m.in. wysypki, powikłania po zakażeniach czy stany zapalne skóry. Stopniowo zmniejsza się obrzęk i zaczerwienienie, jednocześnie obecność tlenu pozwala zredukować ryzyko zakażenia bakteriami beztlenowymi.
Jednym z badaczy, którzy analizowali rolę HBOT w leczeniu alergii i astmy, jest dr Rashmi Gulati. Jest autorem pracy pt.: “Hyperbaric Oxygen Therapy and Asthma and Allergies”. W jej artykule można przeczytać, że oxyterapia minimalizuje obrzęki i stany zapalne. Ponadto zmniejsza niedotlenienie krwi, pojawiające się nierzadko u osób z zatkanymi zatokami. Przedwstępne badania sugerują, że dzięki HBOT obniża się ilość przeciwciał odpowiedzialnych za reakcje immunologiczne organizmu. Przekłada się to na minimalizację odpowiedzi alergicznej na czynniki uczulające.
W przypadku alergii skórnych metodą leczenia zazwyczaj jest farmakoterapia. Połączenie przyjmowania leków z wizytami w komorze może znacznie zwiększyć skuteczność terapii. Jednocześnie może skrócić czas jej trwania. Co więcej, HBOT sprawdza się w leczeniu zmian skórnych, których podłoże nie zawsze jest znane.
Tlenoterapia a łagodzenie objawów alergii
Tlen podawany w trakcie oxyterapii cechuje się wszechstronnym działaniem. Do najważniejszych rezultatów tlenoterapii należy stymulacja procesów regeneracyjnych. Dzięki odpowiedniemu dotlenieniu skóra lepiej radzi sobie ze zmianami takimi jak wysypki, łuszczenie czy rumień. Po HBOT obrzęki i zaczerwienienia znikają w krótszym czasie. Prócz tego skóra jest w stanie szybciej odbudować się po zwalczeniu tych dolegliwości. Szczególnie istotne znaczenie ma to w przypadku leczenia pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. AZS to choroba nadmiernie pobudzająca układ odpornościowy, skutkująca łuszczeniem i odpadaniem płatów skóry. Nieleczone rany są narażone na ataki bakterii, co może mieć bezpośrednie przełożenie na pogorszenie stanu pacjenta. Tlenoterapia nie tylko hamuje ten proces. Stymuluje również produkcję kolagenu i elastyny, które przyspieszają gojenie ran. Ich dodatkową zaletą jest zwiększenie sprężystości skóry.
Inną ważną zaletą oxyterapii jest wpływ na zwiększenie produkcji antyutleniaczy. One również odgrywają znaczącą rolę w gojeniu skóry i zwalczaniu reakcji alergicznych. Z tego względu terapia w komorze HBOT obejmuje takie wskazania jak AZS, rumień, wysypka czy łuszczyca. Jest skuteczna także w terapii zmian trądzikowych, pokrzywki oraz zakażeń bakteryjnych i alergii.
Jednocześnie trzeba mieć na uwadze, że nie każde schorzenie natury alergicznej może być leczone metodą HBOT. Z komory nie mogą korzystać np. chorzy z rozedmą płucną. Przeciwwskazaniem do tlenoterapii może być również astma. By móc skorzystać z komory, pacjenci muszą znajdować się pod kontrolą lekarza i przyjmować leki.
Skuteczność HBOT w terapii astmy potwierdza szereg badań. Jednym z nich jest raport zespołu lekarzy z Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej. To polski ośrodek prowadzący tlenoterapię w warunkach ambulatoryjnych i szpitalnych już od lat 80. W 1987 roku specjaliści placówki sprawdzali, czy metoda poprawi stan zdrowia astmatyków. Chorzy byli badani przed wdrożeniem HBOT, po czterech sesjach, po zakończeniu terapii oraz miesiąc później. Wyniki wykazały poprawę ich kondycji, a oxyterapię zalecono do dalszych badań nad wpływem na astmę.
Leczenie alergii to żmudny proces, wymagający niejednokrotnie stosowania złożonych metod, testowania szeregu środków. Nierzadko leków obciążających organizm pacjenta. Nie może więc dziwić, że skutecznych sposobów poszukują zarówno lekarze, jak i sami pacjenci. Jedną z placówek oferujących sesje HBOT jest Cryo Body Works w Austin, w stanie Teksas. Ośrodek zaleca seanse w komorze hiperbarycznej osobom borykającym się z alergią. Skorzystał z nich m.in. Tyler Cutbirth, zawodowy cyklista. Jak twierdzi, dzięki tlenoterapii pozbył się problemu zatkanych zatok i permanentnego kataru. Mógł także odstawić stosowane wcześniej leki.
Tlenoterapii poświęcono jeden z artykułów opublikowanych w „Journal of Otology & Rhinology”. Według niego HBOT ma podobną skuteczność w leczeniu alergicznego nieżytu nosa co leki steroidowe. Wyniki testów wskazują, że łączenie farmakoterapii i tlenoterapii może pomóc pacjentom niereagującym na inne metody.
Badania wykazały również, że HBOT przynosi ulgę osobom cierpiącym na alergie sezonowe. Chorzy mogą normalnie funkcjonować nawet w miesiącach intensywnego pylenia drzew, traw i zbóż.
Bibliografia
Olszański R, Pachut M, Siko Z, Sztaba-Kania M, Wilkowska A. Efficacy of hyperbaric oxygenation in atopic dermatitis. Bull Inst Marit Trop Med Gdynia. 1992;43(1-4):79-82.
Nowicki R, Trzeciak M, Wilkowska A, Sokołowska-Wojdyło M, Ługowska-Umer H, Barańska-Rybak W, Kaczmarski M, Kowalewski C, Kruszewski J, Maj J, Silny W, Śpiewak R, Petranyuk A (2015) Atopic dermatitis: current treatment guidelines. Statement of the experts of the Dermatological Section, Polish Society of Allergology, and the Allergology Section, Polish Society of Dermatology. Postep Derm Alergol, 32 (4): 239-249. DOI: 10.5114/pdia.2015.53319;
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3506436
https://www.medscape.com/answers/1464149-105458/what-are-contraindications-for-the-use-of-hyperbaric-oxygen-therapy-hbot
https://orlandohyperbarics.com/conditions/allergies-asthma-immunity/
https://www.patientsmedical.com/treatments/asthmaallergies.aspx
https://pdfs.semanticscholar.org/4a63/8ad76fd12a5e32645bfae2a6bdb15c1c81bc.pdf
