Zaburzenia przewodu pokarmowego to na tyle szeroka grupa schorzeń, że doczekała się w 2016 roku nowej definicji. Zgodnie z najnowszą terminologią określa się ją zaburzeniami interakcji jelitowo-mózgowych. Jak twierdzi Suzanne O’Sullivan, neurolog i autorka książki pt.: „Wszystko jest w twojej głowie. Opowieści o chorobach psychosomatycznych”, ok. 1/3 pacjentów internistów cierpi z powodu objawów, którym brak medycznego uzasadnienia. Bóle brzucha mogą być wywołane zarówno stanami zapalnymi, zespołem jelita drażliwego, jak i przewlekłym stresem. Bez względu na źródło dolegliwości lekarze coraz częściej dostrzegają potencjał hiperbarii jako wsparcia w terapii.
Dolegliwości przewodu pokarmowego – objawy i przyczyny
Do objawów ze strony układu pokarmowego należą wzdęcia, biegunki lub zaparcia oraz uczucie przepełnienia. Chorzy zmagają się również z nawracającymi bólami brzucha. Powodem schorzeń mogą być różnego rodzaju nietolerancje, alergie czy nadwrażliwości pokarmowe. Te ostatnie dzielą się na immunologiczne oraz nieimmunologiczne – typu nietolerancja fruktozy, laktozy lub niektórych leków.
Wiele osób boryka się z zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz dysbiozą jelitową, czyli zaburzeniem harmonijnej pracy jelit. Dużym problemem zdrowotnym jest SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego), a także celiakia, choroba trzewna spowodowana nietolerancją glutenu.
HBOT a choroby układu pokarmowego
Ludzki organizm daje sygnały o większości schorzeń, które zaburzają pracę przewodu pokarmowego. Początkowo może być to niestrawność, lekki ból brzucha, epizodyczne incydenty biegunki bądź zaparcia. Powtarzające się, ale lekceważone, zmienią się w dolegliwości, które będą zakłócać normalne funkcjonowanie. Mogą zagrażać zdrowiu, a niekiedy życiu pacjenta.
W zależności od rodzaju choroby oraz nasilenia jej symptomów lekarze stosują różne metody leczenia. Poza zaleceniami zmiany stylu życia na zdrowszy czy diety na bardziej urozmaiconą do terapii włącza się leki. Stosuje się np. kortykosteroidy i modulatory funkcji układu immunologicznego (np. u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Jako element terapii coraz częściej pojawia się też tlenoterapia hiperbaryczna. Intensywne dotlenianie organizmu przyspiesza procesy gojenia i zmniejsza stany zapalne w jelitach. Prócz tego redukuje niedokrwienie obszarów jamy brzusznej.
Hiperbaria w gastrologii
Pozytywny wpływ na pracę jelit ma jedna z najważniejszych właściwości HBOT – aktywacja komórek macierzystych. Dzięki temu mogą się namnażać, różnicować i zastępować komórki uszkodzone w wyniku choroby. Przykładowo, stymulują odnowę oraz przebudowę komórek okrężnicy, co przyspiesza redukcję stanu zapalnego jelit.
Hiperbaria poprawia ogólny stan zdrowia, polepszając samopoczucie pacjenta. Wykazuje wysoką skuteczność we wspomaganiu terapii licznych chorób, w tym niedrożności jelit, wrzodów czy ropni okołotrzustkowych. Sprawdza się jako wsparcie leczenia osób z wirusowym zapaleniem wątroby typu B oraz pacjentów po transplantacji wątroby. W połączeniu z terapią fotodynamiczną wydłuża średni czas przeżycia chorych z nieoperacyjnymi nowotworami przełyku i wpustu.
Wciąż trwają analizy potencjału tlenoterapii w leczeniu pacjentów ze schorzeniami przewodu pokarmowego. Niemniej już dziś wiadomo, że HBOT zdaje egzamin jako element terapii kombinowanych u osób z zaburzeniami interakcji jelitowo-mózgowych. Zatem więcej niż pewne, że specjaliści będą w najbliższej przyszłości poświęcać metodzie kolejne badania.
